Skip to the navigation Skip to the content

Certis Actueel

Virusproblematiek in pootgoed vereist systematische aanpak

Na de zachte winter is een vroege en hoge luisaantasting waarschijnlijk. Om het virusprobleem in de pootgoedsector doelmatig aan te pakken is luisbestrijding alleen echter niet toereikend. “Telers hebben een solide virusmanagementplan nodig”, stelt technisch adviseur Fokke Smit van Certis. Hij trekt een parallel met het coronavirus: alleen samenhangende maatregelen kunnen de dreiging adequaat terugdringen.

Van partijen Nederlands pootgoed is in 2018 een kwart en in 2019 ruim een derde in klasse verlaagd. Besmet uitgangsmateriaal blijkt de grootste boosdoener. Volgens de NAK is in 50 procent van alle monsters Y-virus aangetroffen. Dit betekent dat ook veel goedgekeurde partijen in lichte mate besmet zijn.

“Je kunt een teelt alleen schoon eindigen door schoon te beginnen”, stelt Fokke Smit. “Wie zeker wil weten of zijn uitgangsmateriaal virusvrij is, kan zijn stammen daar vrijwillig op laten toetsen. Dat gebeurt nu nog veel te weinig. En als er in een stam een besmetting wordt vastgesteld, is het de vraag of deze vervolgens wordt weggegooid. Dat zou natuurlijk wel moeten.”

Adequaat virusmanagement begint bij kennis over de gezondheid van het uitgangsmateriaal. Van daaruit kun je planmatig en doelgericht verder werken. De lijst met aandachtspunten is lang.

Preventie in nateelt
“Nu we weten dat er in veel poters primair virus kan zitten, verdient viruspreventie in de nateelt meer aandacht”, vertelt de adviseur. “Begin met het uitbannen van aardappelopslag. Na iedere teelt liggen er wel besmette knollen in het veld en in afvalhopen van uitgesorteerd materiaal. Kleine barstjes en dunne zwarte lijntjes op de schil kunnen wijzen op aantasting door het veel voorkomende virus Yntn.”

Bemesting en luisbestrijding
Stikstofrijke bemesting geeft weelderig, gifgroen loof en luizen vinden dat heerlijk. Wat minder stikstof kan daarom geen kwaad. Verder is het van belang een pootgoedgewas gezond te houden. “Luizen vinden groen/geel een aantrekkelijke kleurcombinatie”, vervolgt Smit. “Groen blad met gele vlekken, bijvoorbeeld als gevolg van PVY, lokt luizen. Zorg daarom voor tijdige luisbestrijding met bijvoorbeeld Gazelle én voor tijdige en secure selectie. Benut zoveel mogelijk donkere dagen voor het beste zicht.”

Weglokken met barrièregewas
Luizen van het pootgoedveld weglokken met een barrièregewas kan de druk ook verlagen. Zij vinden een donkergroen tarwegewas vaak aantrekkelijker dan een pootgoedgewas. Tarwe op de kopakker, naast of rondom het pootgoedperceel verlaagt de luizendruk in de aardappelen. Loopt de groei op zijn eind, begin dan bijtijds met de loofdoding. Dan zijn ook de luizen eerder vertrokken en vindt er minder virusoverdracht plaats.

Middelen en hulpstoffen
Goed werkende luizenmiddelen en hulpstoffen blijven noodzakelijk. Olie-H vormt nog steeds de basis voor viruspreventie. Smit: “Start met spuiten zodra 40% van de planten boven staat. Zeker na een zachte winter moet je op tijd beginnen, want luizen overleven en vermeerderen al bij 4 °C. Daarnaast staat er tegenwoordig in winter en voorjaar meer groen(bemester) op de akkers, waarin luizen overwinteren. Sommige overwinterende onkruiden, zoals paarse dovenetel, vogelmuur, paardenbloem en klein kruiskruid, kunnen bovendien dragers van Y-virus zijn. Houd dergelijke signaalgewassen goed in gaten.”

Drie keer Gazelle
Om jong blad goed met Olie H te kunnen beschermen, is een korte spuitinterval nodig van 5 dagen. De aanbevolen dosering is 5 l/ha. Een combinatie met Gazelle vergroot het effect en vermindert bovendien eventuele schade door bladrollers. Het werkt translaminair en bereikt daardoor ook de onderkant van het blad, waar de meeste luizen zitten. Luizen die in aanraking komen met de werkzame stof houden direct op met prikken en kunnen geen virus meer overdragen op de plant. Gazelle is maximaal drie keer per seizoen te gebruiken.

Bekijk de Infographic Virusmanagement>>

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.